Let op je woorden,
want iemand zal er akkoord mee gaan.
Liezi

vrijdag 3 oktober 2014

Principes vs. voelen

Ken je dat? Je traint Tai Chi of Chi Kung en je doet je best door meer en meer te ontspannen. Dat lukt geleidelijk aan steeds beter en dan krijg je plotseling verbijsterende pijn op verrassende plekken... of verrassende pijn op verbijsterende plekken, en je denkt 'wat doe ik fout?' Je hebt er best begrip voor dat je pijn krijgt als je grote metalen voorwerpen, die er als het ware om smeken om laag bij de grond te blijven, toch steeds weer omhoog brengt. Of dat je ergens zo hard mogelijk naar toe rent, harder dan de rest, om vervolgens weer zo snel mogelijk terug te hollen. Of dat je over iets heen klimt waar je misschien beter omheen zou kunnen lopen. Dat geeft spierpijn. Maar dit? Een beetje wiegen en wapperen met niet meer dan je eigen lichaamsgewicht?
Het voelt niet goed; het doet namelijk pijn en je begrijpt het niet want je gebruikte minder inspanning, in plaats van meer, je was je immers aan het ont-spannen? Je gevoel zegt dat je iets verkeerd doet, maar het principe dat je volgt, ontspannen, was toch correct? Dan komt de twijfel en begint je hoofd te sleutelen aan het principe. Misschien moet je toch een beetje spanning houden? Een beetje schrap zetten? Een beetje spierkracht, een beetje persen, dat kan toch geen kwaad?
En dan komen de twijfels en de vragen. Hoeveel spanning dan? En waar? En wanneer? Dan komen de meningen en de theorieën, de methodes en de dikke boeken, de instructeurs en de scholen.
Eigenlijk was je goed bezig en kreeg je zoveel effect van je ontspanning als je nét aankon. Door meer ontspanning, kan je lichaam zich gaan uitlijnen. Botten, bindweefsel, zenuwen en organen worden op een nieuwe manier aangesproken en je hele frame moet zich opnieuw zetten en wennen aan de nieuwe belasting en de nieuwe samenhang. Dat geeft ongemak, onrust en pijn. Je hebt tijd nodig om te wennen en te herstellen in de nieuwe situatie.
De kunst is om niet het pseudo-logische verband te leggen tussen de pijn en het volgen van het principe. 'Als ik dit doe, doet het pijn dus dat kan niet goed zijn'. Je negeert dan het tussenliggende trainingsproces waarin je grenzen verlegt en waardoor je verandert. Verandering gaat niet zonder een zekere mate van verstoring van je homeostase. Een principe ontwikkel je door rationaliteit én door voelen. Logisch denken helpt je om een principe te ontdekken, voelen bepaalt de grenzen van je handelen. Als je lichamelijke pijn hebt, komt dat door een (chemische) disharmonie. Die disharmonie is een strijd, een spanningsveld tussen de ideale homeostase in je lichaam en de realiteit van het moment. De pijn en de spanning die dat oplevert maakt dat je lichaam op dat moment niet verder kan ontspannen, laat dat dan ook. Verder kun je niet op dat moment, zonder je homeostase verder te verstoren, dus heb je je werk gedaan. Die spanning beperkt de volledige toepassing van het principe, maar is daarmee nog geen kritiek op het principe. Hou je aan het principe, maar voel je beperkingen. Als je pijn hebt, koester dan jezelf. Alsof je je kind troost. Sla het niet om de oren met de heilige schrift maar kalmeer het tot de pijn zakt. Volg dan weer het principe. Zo kun je trainen volgens Dao Lu, je grenzen verleggen hetgeen ongemak, spanning en pijn zal geven, zonder het principe van ontspannen en meevloeien met de veranderingen in en om je heen te verlaten.
Als een held volg je het principe. Als een moeder koester je jezelf bij pijn.
Als je deze twee helder weet te onderscheiden, kun je niet anders dan vooruit gaan.